Popkultura wprowadziła do świadomości wielu osób konkretny obraz łucznictwa – to dziedzina wyjątkowa, nadająca osobie ją uprawiającą cechy niemal romantyczne (w końcu Robin Hood jest w oczach fanów postacią nie tyle specyficzną, co po prostu wyjątkową). Tymczasem łucznictwo sportowe jest dyscypliną, która nie tylko „szlachetnie” się prezentuje, ale też zapewnia niezwykłą satysfakcję osobie ją uprawiającą. Czym jest dokładnie i jak zacząć, by łucznictwo przerodziło się w prawdziwą pasję?
Łucznictwo sportowe – najważniejsze informacje
Łucznictwo jest znane ludzkości właściwie od zarania dziejów. To bowiem łuk był jednym z podstawowych narzędzi wykorzystywanych w trakcie polowań, zapewniając znacznie wyższą skuteczność, niż inne ówczesne warianty broni. Wraz z następnymi stuleciami to właśnie łuk nie zmieniał zanadto swojej formy, a nadal stosowany był powszechnie – zwłaszcza we wszelkiego rodzaju potyczkach wojennych i innych działaniach o charakterze bojowym.
Obecnie łuk nie stanowi już tak rozumianej broni, jak jeszcze dwa czy trzy stulecia temu. Teraz jest to przyrząd sportowy, chociaż oczywiście wykorzystywany również hobbystycznie. Nie oznacza to jednak, że nie przeszedł wielu modyfikacji i poprawek – wręcz przeciwnie, łuki sportowe to w dzisiejszych czasach precyzyjne, solidnie wykonanie wyposażenie.
Chociaż niewiele osób o tym wie, pierwsze światowe mistrzostwa łucznicze zostały zorganizowane w 1931 roku, we Lwowie, należących wówczas jeszcze do Polski. Złoto zdobyła wówczas damska i męska reprezentacja krajowa.
Kategorie w łucznictwie sportowym – rodzaje łuków i ich specyfikacja
Międzynarodowa Federacja Łucznicza (FITA) wprowadziła konkretne kategorie w łucznictwie, według których klasyfikowane są same łuki:
- łuk klasyczny (łuk olimpijski) – w przypadku którego mowa o łuku z pojedynczą cięciwą, bez możliwości użycia majdanu (miejsca z profilowaną rękojeścią); cięciwa powinna być naciągana i zwalniana za pomocą palców lub, ewentualnie, spustu, a przy celowaniu można korzystać jedynie z pojedynczego znacznika ust lub nosa (brak przezierników lub znaczników innego rodzaju), a sam celownik nie może być wyposażony w soczewki powiększające;
- łuk standardowy – kategoria wymagająca użycia łuku o prostym kształcie, doduszająca wariant jednoczęściowy lub składany; od łucznika wymaga się oddawania strzałów bez użycia podstawek regulowanych pod strzałę, a także stosowania ochrony palców bez dodatkowego usztywnienia; w tej kategorii zakazane jest użycie narzędzi optycznych służących do obserwowania trafień (nie można zatem używać teleskopów czy lornetek);
- łuk bloczkowy – w tym wypadku cięciwę łuku można naciągać i zwalniać za pomocą palców lub spustu; łucznik może korzystać z celowników poziomujących oraz z soczewek powiększających, jednak niedopuszczalne jest natomiast stosowanie elektronicznych urządzeń optycznych; do naciągu łuku stosowny jest mechaniczny system krążków i krzywek;
- łuk goły – czyli łuk barebow, w swojej najczystszej postaci, w przypadku którego nie stosuje się żadnych dodatkowych akcesoriów (poza podstawką pod strzałę); stosując łuk goły, łucznik nie może wykorzystywać nacięć lub podobnych oznaczeń, które pozwalałaby na łatwiejsze celowanie; kategoria, do której wchodzą osoby z odpowiednim doświadczeniem i umiejętnościami.
Również same zasady łucznictwa sportowego pozostają bardzo precyzyjne i rygorystyczne. W przypadku oficjalnych zawodów łuczniczych istotne jest przygotowanie specjalnych torów oraz tarcz, do których odległość definiowana jest kategorią wiekową uczestników. Ze względów bezpieczeństwa, zawody łucznicze zawsze prowadzone są na terenie zamkniętym i ściśle kontrolowanym przez osoby nadzorujące.
Łucznictwo – dla kogo?
Zanim kupisz swój pierwszy łuk, spróbuj rozeznać się w tej dziedzinie sportowej. Postaraj się zebrać jak najwięcej informacji, a nawet, jeżeli masz taką możliwość, zapoznać się z ogólnodostępnymi filmikami instruktażowymi czy fachową literaturą. Wówczas, jeśli nadal czujesz, że ten sport jest dla Ciebie i chcesz sprawdzić, czy łucznictwo sportowe Ci się spodoba – śmiało idź dalej tą drogą!
Łucznictwo, bez względu na to, czy w formie sportowej, czy hobbystycznej, wymaga sporej dawki cierpliwości i systematyczności. Z pewnością konieczna jest także koncentracja i umiejętność wyciszenia myśli na czas oddawania strzałów. To z pewnością sport, który pozwoli wyćwiczyć umiejętność skupiania się.
Łucznictwo – jak zacząć i zakochać się w tej dyscyplinie?
Z całą pewnością nie da się uprawiać łucznictwa „na sucho” – łuk wraz z przynajmniej podstawowym wyposażeniem stanowi niezbędny element nauki dla osoby początkującej.
Łuk można oczywiście od razu kupić na własność, przy czym warto w tym momencie skorzystać z doradztwa sprzedawców. Wybranie profesjonalnego, drogiego łuku sportowego wysokiej jakości nie ma przy tym większego sensu. Proste łuki dla początkujących, na samym początku, będą naprawdę dobrym rozwiązaniem. Jakie parametry warto brać przy tym pod uwagę?
Nie próbuj, na samym początku, nadwyrężać swoich możliwości fizycznych. Nie kupuj łuku o bardzo dużej sile naciągu – tak naprawdę, im mniejsza będzie, tym łatwiej będzie Ci przychodziło zaznajamianie się z pracą łuku i jego konstrukcją. Do tego, co pewnie ważne, mała siła naciągu nie będzie aż tak bardzo nadwyrężać mięśni, dzięki czemu możliwe, że nie zniechęcisz się tak szybko do treningów!
Drugim czynnikiem, jaki należy brać pod uwagę, jest długość łuku. Nie powinien być krótszy, aniżeli półtora metra.
Dla początkujących osób dorosłych, ale też dla dzieci i młodzieży, zalecany jest łuk klasyczny, idealny do nauki łucznictwa. W takich modelach zastosowany został najprostszy mechanizm, co przekłada się na łatwość jego użycia i stopniowe uczenie się obsługi.
Warto wybierać łuki z majdanem wyposażonym w gumowe nakładki, które działają antypoślizgowo – wzmacnia to komfort strzelania, zwłaszcza na samym początku przygody z łucznictwem rekreacyjnym. Na samym początku można zrezygnować z drewnianych elementów, na rzecz materiałów syntetycznych, które są i tańsze, i lżejsze.
Nie tylko łuk – czyli strzały
W trakcie rekreacyjnego łucznictwa sam łuk na niewiele się zda. W końcu trzeba też czymś strzelać. Jak zatem wybrać odpowiednie strzały?
Dla młodszych użytkowników, ale też dorosłych, którzy mogą obawiać się z początku strzał standardowych, zakończonych grotem, polecić można wygodne i bardzo bezpieczne strzały, które są wykończone specjalnymi przyssawkami z tworzywa sztucznego. Jak łatwo można się domyślić, za pomocą takiej strzały trudniej jest sprawić komuś przypadkową krzywdę, a sam proces celowania i oddawania strzałów pozostaje praktycznie identyczny.
Staraj się też wybierać lotki w możliwie wyrazistych kolorach – ćwicząc na świeżym powietrzu, na przykład w ogrodzie, lesie czy na łące, znacznie prościej będzie Ci przychodziło odnajdywanie w krzakach czy trawie „zagubionych” strzał.
Musisz też wiedzieć, że na rynku dostępnych jest kilka rodzajów strzał, które można dopasować do swojego stylu strzelania i łuku, z jakiego się korzysta. Warto w tym miejscu wspomnieć o takich, jak na przykład:
- strzały drewniane – proste i bardzo popularne, niejako traktowane jak „standardowe”; są lekkie, ale ze względu na surowiec dość delikatne i mogące szybko ulegać uszkodzeniom,
- strzały z aluminium – uniwersalne, o wszechstronnym zastosowaniu – mogą być wykorzystywane praktycznie z łukiem każdego typu;
- strzały z włókna szklanego – również bardzo uniwersalne i nadające się do współpracy z każdym łukiem; bardzo wytrzymałe.
Akcesoria łucznicze dla początkujących łuczników (i nie tylko)
Obok łuku i strzał warto zaopatrzyć się również w kilka akcesoriów łuczniczych, dzięki którym łatwiej będzie ćwiczyć, ale też poprawiać swoje umiejętności. Co powinno znaleźć się w Twoim ekwipunku?
Przede wszystkim zaopatrz się w ochraniacze – na palce oraz przedramię (czyli tak zwane karwasze), które skutecznie osłonią skórę przed odbiciem cięciwy, a do tego nie będą ograniczać swobody ruchów. Dobrym rozwiązaniem, zwłaszcza w przypadku początkujących osób, może być spust do łuku, dzięki któremu oddawanie strzałów jest prostsze i wygodniejsze.
Jeśli chcesz do tego sprawić, by oddawane strzały były bardziej precyzyjne, zaopatrz się w celownik do łuku. Pozwoli nie tylko na dokładniejsze oddawanie strzałów, ale też celowanie na większe odległości.
Podsumowanie
Łucznictwo sportowe i rekreacyjne to dyscyplina, w której każdy może znaleźć dla siebie to, co najlepsze. Uczy skupienia, świetnie kształtuje koncentrację i pozwala się wyciszyć. W momencie celowania i oddawania strzałów jest tylko łucznik, łuk i strzała – to, co dookoła, zdaje się nie mieć znaczenia w tej jednej, cichej chwili, gdy celujesz.
Szukając dla siebie łuku i niezbędnych akcesoriów, możesz zdać się na doradztwo innych – i z czasem, gdy nabierzesz odpowiedniej wprawy, bez trudu znajdziesz dla siebie odpowiedni sprzęt, dopasowany parametrami do już zdobytych umiejętności. A zanim do tego dojdzie, nie obawiaj się też korzystania z pomocy innych. Dobrym pomysłem może okazać się też skorzystanie z pomocy instruktora, zwłaszcza na samym początku nauki.
